دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

عمّان شاعر اهل بیت - بخش نخست: زندگینامه
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
یکی از گویندگان نی ریز در دهه‎های پایانی روزگار قاجاری و پهلوی نخست، محمدرضا عمان نیریزی است که درباره‎ی زندگی و شعر او پژوهش‎های چندانی صورت نگرفته و متأسفانه دیوان وی تا امروز به زیور چاپ آراسته نشده است. نخستین پژوهنده‎ای که پیرامون زندگی عمان گفتاری دارد و نمونه‏هایی از شعر او را چاپ کرده، زنده‎یاد خلیل سازگار، نویسنده‎ی «تذکره‌ی سازگار» است. در جستار حاضر، زندگی و شعر این گوینده‎ی نی ریزی با استناد به کتاب «تذکره سازگار»...

عمّان شاعر اهل بیت - بخش دوم: آثار
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
بخش نخست این مقاله را اینجا بخوانید  2. آثار عمان 2-1 جغرافیای نی‎ریز ظاهراً عمان به جز دیوان، کتابی در جغرافیای نی‌ریز داشته است. عمان چنان‏که گفته شد، اهل سیر و گشت بوده و بخشی از عمر خود را در مسافرت گذرانده است؛ بنابراین طبیعی می‎نماید که وی آبادی‎های پیرامون نی‌ریز، چشمه‎ساران و لای‎ها و آبرودها و تنگه‎ها و کاریزها و کوه ها و دشت‎های نی‎ریز را دیده و به تألیف کتابی در جغرافیای نی‌ریز همّت کرده باشد. می‎گویند خانم مهرنوش معانی،...

ابداعیه یا قصیده ابداعیه(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 ابداعیه یا قصیده ابداعیه: قصیده ‏اى عرفانى است، شاملِ 171 بیت عربى درباره موضوعات عرفانى از قبیل تجلى ذات و صفات به نور پیامبر اکرم (ص)، نفى اشتراک معنوى و لفظى در حقیقت وجود و صفات کمالى و توحید ؛ اشاره به استواء رحمت رحمانى و سرّ اختلاف اعیان حقایق کونیه ؛ اشاره به سرّ بعثت انبیاء و ...   للّه حمدالعالمین جمیعها                                 و اللّه...

عرفان و راه برون‌رفت از بحران سیاسی در اندیشه سیاسی قطب‌الدین نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
  چکیده «سیدقطب‌الدین محمد نیریزی شیرازی» از مهم­ترین و تأثیرگذارترین اندیشمندان سیاسی اواخر دوره صفویه است که متأسفانه تا کنون از اندیشه­های سیاسی وی، غفلت شده است. به‌نظر می­رسد یکی از دلایل غفلت از اندیشه‌های سیاسی «نیریزی»، جایگاه رفیع وی در تاریخ عرفان شیعی و بیشتر نگاه به این بُعد او باشد. ما در این مقاله به اندیشه­های سیاسی نیریزی به‌مثابه یکی از نمایندگان اصلی اندیشه سیاسی ـ عرفانی در ایران می­پردازیم و اثبات خواهیم کرد که نیریزی، چگونه از...

شرح احوال ملاعبدالله نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » ملاعبدالله نیریزی(فرزند ملاعلی عسکر) »
ملأ عبدالله نی‌ریزی، فرزند ملاعلی عسکر، از نسخ نویسانِ توانا و گمنام است که در سده سیزده و اوایل سده چهارده هجری قمری در نی‌ریزی می‌زیست. او در نی‌ریز ولادت یافت و همان‌جا نیز به آموختن و فراگرفتن اصول و فنون خوشنویسی پرداخت. تاریخ ولادت او دقیقاً دانسته نیست، امّا برخی تولد او را در سالِ ۱۲۲۶ ه. ق. گفته‌اند. ملأ عبدالله در محله سادات سکونت داشت و سرانجام نیز در همان‌جا در سال ۱۳۱۲ ه. ق. وفات یافت. از او چند قطعه...

سید ابوطالب حسینى نیریزى
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » سید ابوطالب حسینی نیریزی(فرزند سید حسین) »
سید ابوطالب حسینی نی‌ریزی، فرزند سید حسین، از خاندانِ سید جلال‌الدین عبدالله و از نوادگانِ سید قطب‌الدین محمد نی‌ریزی و پسرعموی سید نورالدین حسینی است، که به ابوطالب لمس شهرت دارد. سید ابوطالب از خوشنویسان توانا بوده و در خطوط نسخ، شکسته و ثلث مهارت داشته است. میرزاحسن حسینی فسایی، در فارس‌نامه ناصری او را ستوده و در توصیف او گفته است: «جناب مستطاب سید ابوطالب خوشنویس که قلم مشکین رقمش خط نسخ بر خطوط نسخ نویسان کشیده است». سید ابوطالب در...

کتیبه ها(اثر میرزا احمد نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) » آثار میرزا احمد نیریزی »
 از دیگر آثار میرزا احمد، کتیبه ‏هایى است که بر جلد برخى از نسخه‏ هایى که خود کتابت کرده و یا دیگر خوشنویسان کتابت کرده ‏اند و یا بر قلمدانهانوشته است. 1ـ کتیبه: برحاشیه 2 لت جلد روغنى یک نسخه سوره یس به خط خود او با نقش گل و مرغ، به قلم نسخ، با رقم و تاریخ 1118 ه . ق.، به شماره 985 ف در کتابخانه ملى ایران . 2ـ کتیبه: به قلم نسخ جلى خوش، به سفیداب...

آثار متفرقه و وقف نامه های میرزا احمد نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) » آثار میرزا احمد نیریزی »
 آثار دیگر میرزااحمد در این بخش نخست آثار متفرقه سپس وقف نامه ها را معرفی می کنیم. 1ـ خطبه بى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نقطه حضرت على (ع): وزیرى (16 × 26 سانتى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌متر)، 30 صفحه و هر صفحه 10 سطر، به قلم نسخ، کتابت ممتاز، تاریخ 1116 ه . ق.، شاملِ خطبه بى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نقطه، خطبه بى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌الف، قصیده یحیى صرصرى که در مدح رسول اکرم (ص) سروده و از حضرت على (ع) نقل شده، و رجزى که حضرت امیرالمؤمنین (ع) در جنگ صفین خوانده است. مقدمه رساله...

شرح احوال و زندگانی نورالدین حسینی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » نورالدین حسینی نیریزی معروف به میرزابزرگ(فرزند شهاب الدین احمد) »
نورالدین فرزند شهاب‌الدین احمد، ملقب به میرزا بزرگ، از خوشنویسانِ قلمِ نسخ که در سده ۱۳ ه. ق. در نیریز می‌زیسته است. او از خاندانِ معروف سید جلال‌الدین عبدالله و از نوادگانِ سید قطب‌الدین نیریزی و پدرِ میر شهاب‌الدین نیریزی، حکیم و فیلسوف سده ۱۳ و ۱۴ ه. ق. است. شرح احوالِ بزرگانِ این خاندان و نیز میر شهاب‌الدین نریزی در فصل نخست گذشت. ظاهراً سید نورالدین تا آخر عمر در زادگاه خود به سر برد و سرانجام در همان‌جا در ماه شوّال ۱۳۱۳...

شرح احوال على نقى نیریزى
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » علی نقی نیریزی(فرزند عبدالحسین) »
       علینقى نیریزى، فرزند عبدالحسین نیریزى، از خوشنویسانِ قلم نسخ در سده سیزدهم هجرى قمرى است.      به قلم او سى پاره ‏اى موجود است که آن را در سال 1255 ه . ق. در نیریز کتابت کرده است. این سى‏ پاره، در دو جلد و شامل جزو سیزدهم و نوزدهم قرآن کریم است که سیدابوطالب فرزند حاج‏ آقا سید احمد و آقا محمد جعفر فرزند کربلائى على محمد در سالِ 1255 ه . ق. بر مسجد نیریز وقف...